Vochtophoping (oedeem) in het lichaam

‘Oedeem’ uitspraak ´eudeem´ is een ophoping van vocht dat leidt tot zwelling. Bij lymfoedeem is er sprake van een ophoping van lymfevocht en eiwitten onder de huid. Deze ophoping ontstaat door een aandoening of afwijking in het lymfestelsel, waardoor de afvoer van lymfevocht verstoord is. Ons lymfestelsel is een transportsysteem dat lymfevocht uit het weefsel afvoert. Het lymfestelsel is een netwerk van lymfevaten en lymfeklieren dat in het gehele lichaam aanwezig is. Het lymfestelsel speelt in ons lichaam een belangrijke rol in het reinigings- en afweersysteem. De lymfeknopen in de liezen, oksels en de hals werken als filters die afvalvalstoffen uit het lichaam verzamelen en helpen bij het zuiveren van het lichaam. Wanneer een deel van het lymfestelsel beschadigd raakt of onderbroken wordt, bijvoorbeeld door een ongeluk of operatie, dan kan lymfoedeem ontstaan. Door schade aan de lymfebanen of lymfeknopen wordt de afvoer van het lymfevocht geblokkeerd of wordt lymfevocht vastgehouden waardoor een lichaamsdeel kan zwellen. Deze zwelling heet lymfeoedeem. De eerste symptomen van oedeem zijn vaak een gevoel van spanning in de huid. Deze spanning komt dus doordat er onderhuids vocht ophoopt in bijvoorbeeld de armen, voeten, enkels, benen, buik, heupen en/of de knieën. Ander klachten die kunnen samenhangen met lymfeoedeem zijn:

  • vermoeidheid en zwaar gevoel
  • pijn
  • zwelling
  • beperkingen in de beweging
  • beperkingen in het dagelijks functioneren
  • huidafwijkingen
  • infecties

We krijgen regelmatig uiteenlopende vragen over alle beschikbare behandelingen om abnormale vochtophoping ofwel oedeem te behandelen. Op deze pagina geven wij meer informatie over alle soorten oedeem en de mogelijke behandelingen die wij binnen Ceulen Klinieken geven.

Wilt u persoonlijk advies? Maakt u dan een afspraak bij één de huidtherapeut bij u in de buurt. Tijdens een intakegesprek zal de huidtherapeut u adviseren welke behandeling of combinatie hiervan in uw geval tot het beste resultaat leidt.

Vraag de brochure 'alle huidbehandelingen op een rij' aan

Op deze pagina leest u meer over vochtophoping. We geven u achtergrondinformatie over de oorzaak van oedeem, symptomen en alle mogelijke behandelingen.

Oorzaken oedeem

Vochtophoping ofwel oedeem kan verschillende oorzaken hebben. Oedeem is een abnormale ophoping van vocht, als gevolg van een verstoord evenwicht tussen aan- en afvoer van vocht. Dit uit zich in een gevoel van spanning of stuwing van de huid, een zwaar gevoel en toename van de omvang van het lichaamsdeel. Oedeemtherapie kan met verschillende behandelingen of combinaties hiervan het oedeem verminderen en toename tegengaan. Ook kunnen huidproblemen worden voorkomen en mogelijke functiestoornissen verbeterend worden.

Soorten oedeem

Oedeem is een verzamelnaam van diverse soorten vochtophopingen ten gevolge van aandoeningen en afwijkingen in het lichaam en met name in de verschillende vaatstelsels die het lichaam kent: lymfevaten en bloedvaten. We onderscheiden de volgende soorten oedeem: lymfoedeem, veneus oedeem en lipoedeem. Hieronder lichtten wij deze drie vormen verder uit:

1. Lymfoedeem 
Lymfoedeem kan ontstaan wanneer er sprake is van een beschadiging of een aandoening van het lymfestelsel. De transportcapaciteit van het lymfesysteem is verminderd en het vocht kan niet effectief of voldoende afgevoerd worden. Lymfoedeem kan aangeboren zijn (primair lymfoedeem) of het gevolg zijn van een aandoening, operatie of ongeluk (secundair lymfoedeem). Aan de volgende klachten kunt u lymfoedeem herkennen:

  • Het lichaamsdeel is dikker dan normaal
  • Een zwaar en vermoeid gevoel
  • Beperking in beweging
  • Regelmatige tintelingen in het oedeemgebied
  • De zwelling neemt in de loop van de dag toe
  • De vochtophoping kan pijnklachten geven

    2. Lipoedeem
    Lipoedeem betekent letterlijk "ophoping van vocht en vet". Lipoedeem is een chronische aandoening die voornamelijk bij vrouwen voorkomt. In de meeste gevallen komt lipoedeem symmetrisch voor op de heupen en de benen, waarbij de voeten eigenlijk altijd slank blijven. Vaak worden bij lipoedeem de volgende klachten ervaren:

    • Veel pijnklachten
    • Moeheid
    • Zwaar gevoel in de benen
    • Snel ontstaan van blauwe plekken en overbelasting
    • Overgevoeligheid bij aanraking

      3. Veneus oedeem
      Veneus oedeem kan ontstaan als gevolg van veneuze insufficiëntie. Dit wil zeggen dat het veneuze systeem, de aders, niet goed functioneren. Herkenbare klachten bij veneus oedeem zijn:

      • Vochtophoping
      • Pijnklachten
      • Rusteloze benen
      • Stijfheid
      • Krampen
      • Branderig gevoel

      Behandeling bij oedeem

      Wanneer u last heeft van vochtophoping (oedeem) is het verstandig om u te laten behandelen. Oedeemtherapie richt zich op:

      • Het verminderen van de omvang van het oedeem
      • De progressie van het oedeem tegengaan
      • Vermijden van complicaties zoals huidproblemen
      • Verbeteren van eventuele functiestoornissen
      • Het leren omgaan met oedeem

      We onderscheiden de volgende behandelingen van oedeem:
      1. Compressietherapie
      2. Manuele lymfdrainage
      3. Lymftaping
      4. Zwachtelen
      5. Elastische kous 

      Wilt u persoonlijk advies over bovenstaande behandelingen? Maak dan een afspraak bij één van onze huidtherapeut bij u in de buurt. Tijdens een intakegesprek zal de huidtherapeut u adviseren welke behandeling of combinatie hiervan in uw geval tot het beste resultaat leidt.

      Oedeemtherapie tegen vochtophoping of zwelling in het lichaam

      Bij de behandeling van lymfoedeem zijn er verschillende therapieën die gelijktijdig of apart van elkaar toegepast kunnen worden om zoveel mogelijk afname van vocht te bereiken. De behandeling bestaat uit twee fases: de ontstuwingsfase en de onderhoudsfase:

      1. Ontstuwingsfase
      Tijdens de ontstuwingsfase ligt de nadruk op het snel bereiken van volumevermindering, het zo snel mogelijk wegwerken van abnormale vochtophopingen in het lichaam. Dit gebeurt met complexe fysische ontstuwingstherapie (CFO). Hieronder worden de verschillende behandeling technieken toegelicht.

      • Compressietherapie: (Ambulante) compressietherapie is een combinatie van zwachtelen en bewegen. Zwachtelen, in combinatie met de juiste beweging, zorgt ervoor dat het vocht en daarmee ook de druk in de arm of het been afneemt, waardoor u meestal ook minder pijn zult hebben.

      • Manuele lymfedrainage: Bij deze behandeling worden de oppervlakkig gelegen lymfevaatjes in de huid handmatig aangezet tot extra vochtopname. Dit zorgt naast het zwachtelen voor afvoer van lymfevocht. Manuele lymfedrainage wordt volgens een specifiek omschreven methode uitgevoerd.

      • Lymfetaping: Dit is een techniek die gebruikt wordt als aanvulling op de manuele lymfedrainage. Deze tape is speciaal ontworpen voor lymfoedeem. De tape zorgt ervoor dat een gebied wat moeilijk te zwachtelen is, toch goed kan worden behandelt (bijvoorbeeld het gezicht, de hals of de schouder).

      • Zwachtelen: Met een speciale techniek worden er twee zwachtels om het been gedraaid, wat uiteindelijk zorgt dat het betreffende lichaamsdeel dunner wordt. Er wordt gezwachteld totdat er voldoende afname van vocht is bereikt, zodat hierna een therapeutische elastische kous kan worden aangemeten.

      • Therapeutische elastische kous: Wanneer blijkt dat de maximaal te verwachte volumeafname van het lymfoedeem is bereikt, krijgt u een therapeutisch elastische kous aangemeten. Deze wordt dagelijks gedragen om zo de behaalde volumevermindering te kunnen behouden. 

      Onderhoudsfase 
      In de onderhoudsfase is er geen volumevermindering meer te bereiken. De oedeem behandelingen zijn minder vaak nodig en de nadruk van de behandeling ligt op het stabiel houden van het oedeem en het voorkomen van complicaties. Tijdens deze fase ligt de nadruk op zelfmanagement en het naleven van de leefregels, waaronder het consequent dragen van de therapeutisch elastische kous(en), zelfmassage, huidverzorging en het regelmatig doen van oefeningen.

      Hoe vaak u behandelt moet worden binnen de onderhoudsfase is afhankelijk van de mate waarin het oedeem stabiel blijft. Uw huidtherapeut zal tijdens de afspraken manuele lymfedrainage uitvoeren en de therapeutisch elastische kous(en) controleren op rek en pasvorm. De onderhoudsfase duurt voor iedereen met lymfoedeem, ongeacht de oorzaak, vaak de rest van het leven. Uiteraard staat de huidtherapeut voor u ook in deze fase klaar om al uw vragen te beantwoorden.

      Ceulen Klinieken als Huidspecialist

      Tijdens het intakegesprek zal de huidtherapeut uw voorkeuren wat betreft de behandelmogelijkheden doornemen en adviseren welke behandeling of combinatie van behandelingen in uw geval tot het beste resultaat zal leiden. De kosten voor het  intakegesprek bedragen 40 euro. Indien u aanvullend verzekerd bent dan wordt de oedeembehandeling meestal vergoed uit uw aanvullende verzekering. Wij adviseren om dit voorafgaand te verifiëren met uw zorgverzekeraar én huisarts.

      Ceulen Klinieken onderscheidt zich op de volgende punten:

      ✓Gecertificeerde huidtherapeuten met een ruim aanbod aan huidbehandelingen
      ✓ U kunt altijd terecht bij onze vestigingen in Breda, Helmond en Uden
      ✓ Behandelingen vinden plaats in een Zelfstandig Behandel Centrum (ZBC) met een WTZi-vergunning (Wet toelating zorginstellingen)
      ✓ Registratie bij NVH en ANBOS! 
      ✓ Uitgebreid team van dermatologen en huidtherapeuten

      Vraag een intakegesprek aan

      Uiteraard denken wij graag met u mee. Wilt u meer weten over onze huidbehandelingen of wilt u persoonlijk advies van onze huidtherapeuten? U kunt het onderstaande formulier invullen. Wij nemen dan zo spoedig mogelijk telefonisch contact met u op.

      De kosten voor een intakegesprek bij de huidtherapeut zijn 40 euro.

      ´
      Ik wil graag teruggebeld worden op: